วันอาทิตย์ที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2553

CAPIT, CHIEF

ความหมาย : head, chief มาจากภาษาละติน caput ที่แปลว่า head และจากภาษาฝรั่งเศส chef ที่แปลว่า head, chief

คงมีคนแปลกใจไม่น้อยเมื่อพบว่า captain กับ chef ต่างก็มีรากมาจากที่เดียวกันคือภาษาละติน caput
ที่แปลว่า head คำว่า captain ทุกคนย่อมคุ้นเคยดี หมายถึง the head of a company of soldiers ส่วน chef หมายถึง the captain of the cooks แต่เมื่อพิจารณาดูนัยแห่งความหมายของคำทั้งสองแล้วย่อมรู้ได้ว่าทั้งสองตำแหน่งมีความสำคัญมาก แม้บางคนอาจคิดว่าความสำคัญของ chef ดูจะน้อยกว่า captain นั่นอาจเป็นการตีค่าที่ไม่รอบคอบนัก แต่สำหรับผู้รื่นรมย์กับการบริโภคอาหารชั้นดีและโอชะย่อมรู้ดีว่า chef มีความ สำคัญเพียงไร หรือหากย้อนนึกถึงคำกล่าวของนักการทหารผู้โด่งดังที่ว่า "กองทัพเดินด้วยท้อง" แล้วละก็ จะเห็นได้ชัดเจนที่สุดว่า chef นั้นมีความสำคัญมากเพียงใด

นักภาษาทั้งหลายรู้ดีว่าภาษาอังกฤษยืมภาษาละตินมาใช้สองทาง ทางที่หนึ่งคือรับมาจากภาษาฝรั่งเศส
ซึ่งก็รับมาจากละตินอีกทีหนึ่ง กับอีกทางคือรับมาจากภาษาละตินโดยตรง กฎเกณฑ์ข้อหนึ่งที่นักภาษายอมรับกันคือ เมื่อภาษาฝรั่งเศสยืมคำมาจากละติน ได้ทำให้เสียง "นุ่มนวล" ลง สอดคล้องกับ "ปาก" ของฝรั่งเศส ภาษาเหล่านี้ส่งผ่านไปยังภาษาอังกฤษอีกทีหนึ่ง ดังนั้นเราจึงพบว่าคำหลายคู่ในภาษา อังกฤษมาจากรากศัพท์เดียวกันแต่เขียนต่างกันและความหมายต่างกัน(แม้จะเห็นสายสัมพันธ์กันอยู่ก็ตาม)

เราลองมาดูตัวอย่างคำภาษาอังกฤษที่รับมาจากทั้งสองทางกัน

จากภาษาละติน จากภาษาฝรั่งเศส
blank = ว่างเปล่า blanch = ทำให้เป็นสีขาว
bank = ธนาคาร bench = ม้านั่ง(แต่เดิมคนทำธุรกิจแลกเปลี่ยนเงินจะนั่งบนม้านั่งแบบนี้)
castle = ปราสาทขุนนางยุคกลาง chateau = บ้านหลังใหญ่ในชนบทหรือปราสาท


DE-CAP-I-TATE /ดี แค๊พ พิ เถท/
To cut off the head (ตัดศีรษะ)

With one swift blow, the butcher decapitated the chicken. (เพียงเงื้อมีดสับเพียงฉับเดียว คนฆ่าสัตว์ก็ตัดคอไก่ได้แล้ว)

KER-CHIEF /เค้อร์ ชีฟ/
A piece of cloth worn on the head or around the neck (ผ้าโพกศีรษะ หรือพันคอ)

The girl's long golden hair hung down below her kerchief.(ผมสีทองของเด็กสาวยาวเลยผ้าโพกศีรษะลงมา)

CHAP-TER /แช้พ เท่อร์/
A main heading or division of a book; a local branch of a club or organization (หัวข้อสำคัญ หรือหมวดหลักของหนังสือ--บท สาขาของสโมสรหรือองค์กรในท้องถิ่น)

The teacher told his students to read chapter 10 for the next class. (ครูสั่งให้นักเรียนอ่านบทที่ 10 สำหรับคาบเรียนต่อไป)

PREC-I-PICE /เพร้ส ซิ ผิส/
A steep cliff; a place from which you can fall headlong; a dangerous situation (หน้าผาสูงชัน บริเวณที่คุณอาจตกหัวทิ่มลงไปได้ สภาวะอันตราย)

On his graduation day, John felt as though he were at the edge of a precipice. (ในวันสำเร็จการศึกษา จอห์นรู้สึกราวกับว่าตัวเองยืนอยู่บนหน้าผาสูงชัน)

CAP-TAIN /แค๊พ ทั่น/
An army officer (นายทหาร--ทัพศัพท์ว่า "กัปตัน")

The captain ordered his men to fire.(กัปตันสั่งให้ทหารของเขายิง)

CAP-TAIN /แค๊พ ทั่น/
The leader of a sports team (หัวหน้าทีมกีฬา)

The captain of the football team gave his men their signals. (หัวหน้าทีมฟุตบอลส่งสัญญาณให้ลูกทีม)

CHEF /เชฟ/
A head cook (หัวหน้ากุ๊ก--ทัพศัพท์ว่า "เชฟ")

The chef told his men to make a roast chicken for the old man. (เชฟสั่งให้ลูกน้องของเขาทำไก่อบให้ชายชรา)

PRE-CIP-I-TA-TION /พริ ซิพ พิ เท้ ชั่น/
A headlong rush of water or chemicals; the amount of rain (น้ำหรือสารเคมีที่พุ่งแรง ปริมาณน้ำฝน)

When the weather forecast predicts a high precipitation level, you can expect rain.(เมื่อการพยากรณ์อากาศทำนายว่าจะมีปริมาณน้ำฝนมาก คุณก็คาดได้เลยว่าจะมีฝนตกมาก)

MIS-CHIEF /มีส ชีฟ/
Coming to a bad or wrong end; a prank; a playful annoying act (จุดจบที่ไม่ดีหรือผิด เล่นพิเรนทร์ เล่นก่อความรำคาญ)
Many young men were caught as mischief makers during the Songkran Festival this year. (ชายหนุ่มหลายคนถูกจับด้วยข้อหาเล่นพิเรนทร์เกินเหตุในช่วงสงกรานต์ปีนี้)

CHIEF /ชีฟ/
The head, or ruler; most important (หัวหน้าหรือผู้นำ สำคัญที่สุด)

One of the chief causes of crime is poverty. (สาเหตุสำคัญอย่างหนึ่งของอาชญากรรมคือความยากจน)

PRE-CIP-I-TATE /พรี ซิพ พิ เถท/
Throw headlong; to bring on suddenly, hastily or unexpectedly (ทุ่ม เหวี่ยงอย่างแรง ทำให้เกิดขึ้นอย่างฉับพลัน อย่างรีบร้อนหรือไม่คาดคิด)

The steep rise in prices precipitated street rioting. (การที่ราคาสินค้าพุ่งสูงชึ้นอย่างมากมายก่อให้เกิดการจลาจลวุ่นวายตามท้องถนนอย่างฉับพลัน)

CA-PIT-U-LATE /คะ พิท ชุ เหลท/
To give up, to stop resisting, to surrender (ยอมแพ้ หยุดการต่อต้าน ยอมจำนน)

When the government called out the troops, the strikers capitulated and went back to their jobs. (เมื่อรัฐบาลสั่งกำลังทหารเตรียมพร้อม พวกสไตร๊ค์ต่างยอมจำนนแล้วกลับเข้าทำงาน)

A-CHIEVE /อะ ชีฟ/
To bring to a head; to accomplish; to do successfully (นำมาสู่หัว บรรลุผล ทำได้สำเร็จลุล่วง)

To achieve what you want in life, you have to work very hard. (การจะบรรลุสิ่งที่คุณต้องการในชีวิต คุณจะต้องทำงานหนักมาก ๆ)

RE-CA-PIT-U-LATE /รี คะ พิท ชู เหลท/
To summarize the chief ideas; to repeat briefly (สรุปย่อแนวคิดสำคัญ พูดซ้ำอย่างรวบรัด)

When the professor had finished his lecture, the secretary recapitulated the talk in a few words.(เมื่อศาสตราจารย์จบการบรรยาย เลขาของเขาสรุปย่อการบรรยายของเขาอีกครั้งด้วยคำพูดเพียงไม่กี่คำ)



CAP-I-TAL /แค๊พ พิ ท่อล/
A chief city (เมืองหลวง)

Beijing is the capital of the People Republic of China. (เป่ยจิงคือเมืองหลวงของสาธารณรัฐประชาชนจีน)

A letter of the alphabet is larger than its corresponding small letter. (อักษรตัวเขียนใหญ่ซึ่งใหญ่กว่าตัวเขียนเล็ก)

A capital letter is always used at the beginning of a sentence. (ตัวเขียนใหญ่จะใช้ขึ้นต้นประโยคเสมอ)

Accumulated wealth (ทรัพย์สมบัติที่มีอยู่ทั้งหมด)

The fifty cents in my pocket is all the capital I have. (เงินห้าสิบเซ็นต์ในกระเป๋าของฉันคือสมบัติทั้งหมดที่ฉันมีอยู่)

ไม่มีความคิดเห็น: